เพื่อขยายและต่อยอดการใช้ข้อมูลจากดาวเทียมในการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในระดับนานาชาติ
ภายในงานสัปดาห์อวกาศแห่งประเทศไทย (Thailand Space Week 2023) ดร.ปกรณ์ อาภาพันธ์ุ ผู้อำนวยการ GISTDA ได้ลงนามใน MOU ฉบับใหม่กับศูนย์ดาวเทียมแห่งสหประชาชาติ เพื่อขยายและต่อยอดภารกิจดังกล่าว รวมถึงให้ความสำคัญมากขึ้นในการนำเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศไปใช้เพื่อการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ โดยมีผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ของ UNOSAT และ GISTDA ร่วมเป็นสักขีพยาน
MOU ฉบับนี้เป็นการสานต่อเจตจำนงค์ของ MOU ฉบับแรกระหว่าง GISTDA กับศูนย์ดาวเทียมแห่งสหประชาชาติ ซึ่งหมดอายุลงไปเมื่อปี พ.ศ. 2565 ในการสร้างความร่วมมือด้านวิชาการและการส่งเสริมการใช้ประโยชน์ด้านเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ เพื่อสนับสนุนการรับมือภัยพิบัติ สนับสนุนการดำเนินการด้านมนุษยธรรมและการพัฒนาที่ยั่งยืนภายในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีเนื้อหาเน้นการส่งเสริมความต่อเนื่องของการร่วมปฏิบัติการที่ดำเนินการอยู่แล้วและขยายความร่วมมือใหม่ๆ แบ่งออกเป็น 4 ด้าน คือ 1) การส่งเสริมการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และการพัฒนาขีดความสามารถของบุคลากร 2) การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมเพื่อสนับสนุนแผนการพัฒนาอย่างยั่งยืนสำหรับปี 2030 และกรอบการดำเนินงานเซนไดเพื่อลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ 3) การเผยแพร่องค์ความรู้และเพิ่มความตระหนัก 4) การสนับสนุนการวิเคราะห์ภาพดาวเทียมในสถานะการณ์ภัยพิบัติเพื่อการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมภายใต้ “UNOSAT Rapid Mapping Partners Initiative” แก่หน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในระดับนานาชาติตามกลไกของสหประชาชาติในการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเมื่อเกิดภัยพิบัติ
อนึ่ง ศูนย์ดาวเทียมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNOSAT เป็นหน่วยงานสำคัญภายใต้ United Nations Institute for Training and Research (UNITAR) มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่นครเจนีวา สวิสเซอร์แลนด์ และมีศูนย์ดำเนินการตั้งอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของโลก ซึ่งหนึ่งในนั้นคือกรุงเทพมหานคร ประเทศไทย มีภารกิจหลักในการส่งเสริมการตัดสินใจบนพื้นฐานของหลักฐานเชิงประจักษ์เพื่อสันติภาพ ความปลอดภัย และการฟื้นฟู โดยใช้เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ
ความร่วมมือระหว่าง GISTDA กับศูนย์ดาวเทียมแห่งสหประชาชาตินี้จะช่วยพัฒนาขีดความสามารถของบุคลากรไทยไปสู่ระดับสากล และยกระดับผลิตภัณฑ์ของ GISTDA ให้เป็นส่วนหนึ่งของกลไกการทำงานของสหประชาชาติเพื่อการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ โดยเฉพาะการนำข้อมูลรายละเอียดสูงจากดาวเทียม THEOS-2 มาใช้ในการวิเคราะห์ความเสียหายจากภัยพิบัติทางธรรมชาติเพื่อเป็นข้อมูลให้กับหน่วยงานที่ช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในการวางแผนการช่วยเหลืออย่างทันท่วงที ซึ่งจะนำไปสู่การจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการภายใต้องค์กรสหประชาชาติ (UN Affiliated Center) ระหว่าง GISTDA กับ UNITAR/UNOSAT ร่วมกันต่อไปในอนาคต
